12 Δεκέμβριος 2013
Γιορτάζουν τα βουνά της Ρούμελης. Παγκόσμια Ημέρα του Βουνού η χθεσινή. Άρθρο από τον καθηγητή Δρ. Γεώργιο Ευθυμίου (ΤΕΙ Δασοπονίας & ΔΦΠ Καρπενησίου)
Ο
ΟΗΕ καθιέρωσε τις Παγκόσμιες Ημέρες (Π.Η.) ως θεσμό από τις πρώτες μέρες
λειτουργίας του. Ονομάτισε και θέσπισε τις Παγκόσμιες Ημέρες με σκοπό
να αφυπνίσει την κοινή γνώμη σχετικά με θέματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος
και ανησυχίας (συνήθως ένα αρχικά, ανά παγκόσμια ημέρα).
Η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα ανακηρύχθηκε το έτος 1948
και ήταν η 10η Δεκεμβρίου, την οποία το Γενικό Συμβούλιο του Ο.Η.Ε,
αποφάσισε να καθιερώσει την ημερομηνία αυτή ως Παγκόσμια Ημέρα των
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Έκτοτε ακολούθησε η ανακήρυξη ενός μεγάλου
αριθμού παγκόσμιων ημερών για διάφορα θέματα όπως περιβάλλοντος, υγείας,
ανθρώπινων συνηθειών κλπ. Σήμερα γιορτάζονται ανά την υφήλιο περί τις
εκατόν ενενήντα τέσσερις (194) παγκόσμιες ημέρες. Κάποιες ημερομηνίες
έχουν διπλή ή και πολλαπλή αναφορά, δηλαδή έχουν ανακηρυχθεί ως
Παγκόσμιες ημέρες για δυο ή περισσότερα θέματα ευαισθητοποίησης, όπως
π.χ. η 21η Μαρτίου που γιορτάζεται ως: Παγκόσμια Ημέρα της Δασοπονίας,
Π.Η. Ποίησης, Π.Η. κατά του Ρατσισμού και Π.Η. του Ύπνου.
Η 11η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως Παγκόσμια Ημέρα του Βουνού, πριν από 10 χρόνια (το 2003).
Η καθιέρωση της παγκόσμιας ημέρας του βουνού είχε
ως σκοπό πρώτον να αναδειχθεί ο πολύ σημαντικός ρόλος και η σημασία των
βουνών στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων και παράλληλα να αφυπνιστεί και
ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία διεθνώς για τη προστασία, την οικολογική
διατήρησή τους αλλά και την ανάδειξη και αξιοποίησή τους. Το 1/5 (20%)
του χερσαίου τμήματος της γης καλύπτεται από βουνά, στα οποία ζει και
δραστηριοποιείται περίπου το 1/10 του πληθυσμού του πλανήτη.
Η καταγραφή των βουνών της χώρα μας με υψόμετρο
μεγαλύτερο από 1000 μέτρα περιλαμβάνει περί τα διακόσια πενήντα τέσσερα
(254) βουνά (http://el.wikipedia.org/wiki). Από αυτά, το 16,5% έχει
υψόμετρο μεγαλύτερο από 2000 μέτρα ενώ το υπόλοιπο 83,5% έχουν υψόμετρο
από 1000 έως 2000 μέτρα.
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας έχει στη διοικητική
της επικράτεια, περί τα 36 βουνά (με υψόμετρο πάνω από χίλια μέτρα), από
τα οποία τα 6 έχουν υψόμετρο πάνω από 2000 μέτρα. Οι δύο από τους δέκα
Εθνικούς δρυμούς της χώρας μας, αυτοί της Οίτης και του Παρνασσού,
απαντώνται στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, ενώ ο Εθνικός δρυμός του
Παρνασσού είναι και ο πρώτος (μαζί με αυτόν του Ολύμπου) ανακηρυγμένος
εθνικός δρυμός της χώρας, από το 1938.
Τα βουνά της Στερεάς Ελλάδας έχουν το καθένα τη
δική του μεγαλύτερη ή μικρότερη ιστορική, πολιτιστική και φυσική
κληρονομιά, πλούσιους θρύλους αλλά και μεγάλη βιοποικιλότητα. Το έντονο
ορεινό ανάγλυφό τους, με τις βουνοκορφές, τα φαράγγια της, τα ποτάμια,
τις πηγές, τις λίμνες και την ποικίλη σε είδη χλωρίδα και πανίδα
στηρίζει μια πλούσια βιοποικιλότητα από σπάνια και ενδημικά είδη που
πρέπει να προστατευτούν και να αναδειχθούν ως φυσικός εθνικός πλούτος.
Ο νομός Ευρυτανίας, ο κατεξοχήν
ορεινός νομός της περιφέρειας, φιλοξενεί στα διοικητικά του όρια έξι
βουνά, με πάνω από 1500 μέτρα ύψος ψηλότερης κορυφής, με υψηλότερο το
Βελούχι, που είναι και το 4ο ψηλότερο βουνό της Περιφέρειάς μας. Είναι ο
νομός που πιστεύω ότι πρέπει να γιορτάζει ιδιαίτερα αυτή την μέρα ώστε
μέσω της προβολής να αποτελεί πόλο έλξης σε ετήσια βάση.
Η πλούσια αυτή φυσική μας κληρονομιά, που δεν είναι
άλλη από την πλούσια βιοποικιλότητα των ορεινών δασικών οικοσυστημάτων,
κρίνεται αναγκαίο να αξιοποιηθεί και προβληθεί με την ανάπτυξη υποδομών
κατάλληλων για οικοτουρισμό και εναλλακτικές μορφές τουρισμού, με
παράλληλη προώθηση της έρευνας, της εκπαίδευσης με εργαλείο την
διεξαγωγή θερινών, χειμερινών σχολείων, προγραμμάτων περιβαλλοντικής
εκπαίδευσης καθώς επίσης και οικολογική ευαισθητοποίηση, μέσω ενημέρωσης
και κατάρτισης, των δασόβιων και παραδασόβιων κατοίκων των ορεινών μας
όγκων (τόσο σε επίπεδο νομού όσο και σε επίπεδο περιφέρειας). Την μεγάλη
αξία της φυσικής μας κληρονομίας έρχεται να επιβεβαιώσει το γεγονός ότι
μεγάλος αριθμός των ορεινών δασικών οικοσυστημάτων της περιφέρειας μας
ανήκει σε κάποια από τις κατηγορίες προστατευόμενων περιοχών, εθνικού ή
ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος.
Ίσως είναι ώριμο πλέον να δημιουργηθούν Φορείς
Διαχείρισης, εκεί που δεν υφίστανται, στη δομή του προβλέπει η νομοθεσία
(νόμοι 1650/86 και 2742/99) για τις προστατευόμενες περιοχές, με
αντικείμενο τη διαχείριση (προστασία, διατήρηση, ανάδειξη, αποκατάσταση
και ανόρθωση όπου χρειάζεται) της ορεινής φυσικής κληρονομιάς της
Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Πρέπει να αναφερθεί ότι σήμερα λειτουργούν
στην περιφέρειά μας μόνο δύο Φορείς Διαχείρισης για τους εθνικούς
δρυμούς της Οίτης και του Παρνασσού, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με
την διαχείριση των δυο ομώνυμων βουνών και έχουν αξιόλογη παρουσία και
έργο που τιμά την περιφέρειά μας. Μήπως είναι ώρα να υπάρξει αυξημένο
ενδιαφέρον για τα υπόλοιπα 34 ψηλά βουνά της Περιφέρειάς μας με την
ίδρυση ανάλογων φορέων, τη στιγμή που η λειτουργία τους μπορεί να
εξασφαλιστεί από ιδίους πόρους όπως πολύ καλά αναφέρεται στη υφιστάμενη
νομοθεσία;
Η θέσπιση τέτοιων φορέων διαχείρισης του πλούσιου
ορεινού όγκου μας και η καλή - εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ αυτών με
τις συναρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, κυρίως τη Δασική Υπηρεσία κ.α.,
αλλά και άλλους φορείς, όπως η τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου και δευτέρου
βαθμού, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, σύλλογοι και κινήσεις
ευαισθητοποιημένων περιβαλλοντικά πολιτών, η αξιοποίηση του ντόπιου
επιστημονικού, ακαδημαϊκού και ερευνητικού ανθρώπινου δυναμικού, έχοντας
εξασφαλισμένη την απαραίτητη στήριξη από το νέο και ενισχυμένο θεσμικά,
σχήμα της Περιφέρειας μπορεί να δώσει την απαραίτητη δυναμική και
αποτελεσματικότητα στην οικοτουριστική ανάπτυξη των βουνών της
Περιφέρειάς μας.
Το όλο εγχείρημα πρέπει να αποβλέπει στην
προστασία, ανάδειξη, προβολή και γνωστοποίηση της φυσικής ορεινής μας
κληρονομιάς και την αξιοποίησή της με κατάλληλες υποδομές ώστε να
αποτελέσει σημαντικό οικο- και εναλλακτικού τύπου τουριστικό προορισμό
με εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές ενδιαφέρον. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι
ένας στους τέσσερεις ευρωπαίους τουρίστες κάνει οικοτουρισμό και είναι
εύπορης οικονομικής κατάστασης. Και η αρχή για την Περιφέρειά μας έγινε
με την επιτυχή διοργάνωση της ημερίδας «Ανάπτυξη των ορεινών μονοπατιών
σε προστατευόμενες περιοχές – MEDIMONT, ανάμεσα στην ιστορία και τη
βιοποικιλότητα» από τον συντονιστή και κύριο διοργανωτή της ημερίδας τον
Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού
Περιβάλλοντος του Τ.Ε.Ι. Στερεάς Ελλάδας και μέλος του Δ.Σ. του
Φ.Δ.Ε.Δ.Ο. κ. Αριστείδη Μερτζάνη (http://oiti.gr –ανακοινώσεις- και
http://www.parnassosnp.gr/ο-φδεδ-παρνασσού-στην-ημερίδα-ιταλο-ελληνική-συνάντηση.aspx).
Το αποτέλεσμα της ημερίδας ήταν να ενταχθούν μονοπάτια της Οίτης και
του Παρνασσού στο δίκτυο μονοπατιών MEDIMONT, τα οποία και θα
αποτελέσουν πόλο έλξης ευρωπαίων περιπατητικών τουριστών.
Η πρόκληση λοιπόν είναι ότι πρέπει να
διατηρήσουμε τους φυσικούς ορεινούς μας θησαυρούς, να τους προβάλουμε
και να τους καταστήσουμε πόλο έλξης οικοτουριστών (δηλαδή ποιοτικών
τουριστών με ανάλογες απαιτήσεις) καθόλη τη διάρκεια του έτους με την
δημιουργία κατάλληλων υποδομών. Είναι κάτι που το οφείλουμε όλοι μας,
καθένας από το μετερίζι του, στην πλούσια φυσική μας κληρονομιά, στην
περιοχή μας και το μέλλον της.
ΓΡΑΦΕΙ ο Δρ Γεώργιος Σπ. Ευθυμίου,
Επίκουρος Καθηγητής Διαχείρισης προστατευομένων
περιοχών και παρόχθιων δασικών οικοσυστημάτων, Τ.Ε.Ι. Στερεάς Ελλάδας
Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος, Καρπενήσι
http://www.evrytanika.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=636498:-a-&catid=113:2012-03-02-11-03-57&Itemid=236
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου